جداول ورزشی

بطور کلی جدولهایی که عموماً مورد استفاده قرار میگند به شرح زیر است :

1ـ جدول یک حذفی 2ـ جدول دو حذفی 3ـ جدول دوره ای

چگونه قبل از انجام مسابقه می توانیم تعداد بازیها را محاسبه کنیم
الف : در جدول های دوره ای اگر تیمها یا نفرات شرکت کننده را N فرض کنیم تعداد بازیهایی را که انجام خواهد شد به طریق زیر معین می کنیم :
جدول دوره ای :
در ادامه برای به دست آوردن دوره های بعدی عدد 1 را در ستون سمت چپ ثابت نگه می داریم و سایر اعداد را در جهت عکس عقربه های ساعت چرخش می دهیم بدین صورت که عدد بالایی ستون سمت راست را زیر عدد 1 نوشته و سایر اعداد به ترتیب پایین تر قرار می گیرند .
تذکر :
وقتیکه تعداد شرکت کننده ها فرد باشد باز همان به صورت فوق عمل می کنیم با این تفاوت که در این حالت « Bye » به جای عدد 1 قرار می گیرد و دیگر اعداد به دور آن می چرخند هر شرکت کننده ای که مقابل « Bye » قرار گیرد در آن دور استراحت می کند .
· برای تعیین تعداد دور در بازیهای دوره ای اگر تعداد شرکت کنندگان زوج باشند((n –1
و اگر تعداد شرکت کنندگان فرد باشد برابر با تعداد شرکت کننده می باشد .

برای آشنایی بیشتر تعداد دوره های دو جدول دوره ای 6 تیمی و 5 تیمی را رسم می کنیم :

تعداد دوره های جدول 6 تیمی 5 = 1 – 6

ب:در جدول یک حذفی که در تکواندو استفاده میشود اگر تعداد تیمها یا نفرات شرکت کننده N=10 باشد :
تعداد بازیهایی که انجام خواهد شد (N-1) =
تعداد بازیهایی که انجام خواهد شد (10-1) =9
ج : در جدولهای دو حذفی اگر تعداد تیمها یا نفرات شرکت کننده N=10 باشد :
تعداد بازیها 2(N-1)=
2(10-1)=2(9)=18 , 19
در جدول ها توان چیست ؟

***************
تعداد تیمهای شرکت کننده در یک مسابقه دو حالت خواهد داشت یا تعداد آنها برابر با توانی از عدد 2 می باشد یا نمی باشد در صورتی که تعداد آنها برابر با توانی از عدد 2 نبود ناگزیر می بایستی در جدولی قرار گیرند که تعداد خطوط یا پایه های اولیه آن توانی از عدد 2 باشد توانهای عدد 2 عبارتند از : ( 2- 4-6-8-16-32-64 و .............. )
بطوریکه ملاحظه میشود هر عدد دو برابر عدد قبلی است و چون در هر دوره مسابقه نصف شرکت کنندگان از جدول به این ترتیب خارج میشوند جدول به صورت نیمه جدول قبلی رسم خواهد شد به این ترتیب پس از چند دور بازی فقط بین دو تیم یا دو نفر خواهد بود که در نتبجه برنده معلوم می شود و در صورتی که توانی از عدد 2 نباشد در دوره های بعدی به مشکلاتی برخورد میشود :
1 ـ جدول با توان بیشتر :در این مورد بایستی جدول یک حذفی به تعداد پایه های آن توانی در عدد 2 بودهو هم از تعداد تیمهای شرکت کننده بیشتر باشد مثلاً برای 5 یا 6 یا 7 تیم جدول 8 پایه ای و برای 9 تا 16 تیم جدول 16 پایه ای و برای 17 تا 31 تیم جدول 31 پایه ای رسم مینماییم .
2 ـ جدول با توان کمتر : باید تفاضل تعداد تیمها را از اولین توان عدد 2 که بیشتر از تیمها است بدست آورد به این ترتیب عددی که بدست می آید تعداد استراحتی خواهد بود که شامل تعداد تیمهای شرکت کننده می شود .
( یعنی به همان تعداد تیم باید بدون بازی در مرحله دوم قرار گیرد ) این عدد اگر زوج باشد به دو قسمت مساوی و اگر فرد باشد به دو قسمت غیر مساوی با اختلاف یک عدد تقسیم میشود و طبق قرارداد تعداد بیشتر در پایین جدول قرار میگیرند .
جدول مسابقات ورزشی
*************************
اجرای صحیح مسابقات ورزشی باید بر اساس دسته بندی یا گروه بندی باشد و همین دسته ها یا گروهها باید طبق اصولی درست و منطقی و قابل قبول همگان باشد .
برای رسیدن به این منظور باید مسابقات را مطابق جدول انجام داد .
جدول مسابقات دارای اقسام مختلفی است مانند یک حذفی ـ دوحذفی و دوره ای .....
جداول ذکر شده برای مسابقاتی مانند والیبال ، فوتبال ، بسکتبال و . . . قابل اجرا می باشد .
اینک به شرح مختصر و رسم جدول های مختلف می پردازیم .

الف ـ جدول یک حذفی
اگر تعداد تیمها زیاد باشد وقت هم برای رسیدن به نتیجه کم باشد از جدول یک حذفی استفاده میکنیم . این نوع جدول هم دارای معایب و محاسنی است . از محاسن آن اینکه نتیجه زود معلوم میشود و از معایب آن اینکه اولاً فقط مقامهای اول و احتمالاً دوم معلوم میشود ثانیاً د این نوع جدول دقیقاً حق به حق دار نمیرسد .
در جدول یک حذفی هر تیم با هر نفر پس از یک باخت حذف میشود .
ب ـ جدول دو حذفی
کمی بهتر از یک حذفی می باشد زیرا تیم یا نفر بعد از دو باخت حذف میشوند .در این نوع جدول هم مقامهای اول و دوم مشخص میشوند .
( مگر طبق قرار قبلی که آخرین تیمی یا آخرین نفری که با تیم دوم بازی میکند مقام سوم باشد . )
ج ـ جدول دوره ای
در این نوع جدول اگر فرصت کافی وجود داشته باشد بهترین و دقیق ترین نتیجه ها بدست می آید زیرا در این نوع جدول تمام مقامها مشخص و معلوم میشود .

1ـ رسم جدول یک حذفی
این نوع جدول را به دو صورت رسم میکنیم که با دقت بیشتر متوجه خواهیم شد که هر دو نوع آن یکی است .
یکی با تعداد خطوط بیشتر و یکی با تعداد خطوط کمتر که در شکل های رسم شده مشخص است . برای سهولت در رسم جدول ها باید این اعداد را همواره به خاطر داشته باشیم .
( 2-4-6-8-16-32-64 و ..............و ) . حال اگر تعداد تیمها یا نفرات شرکت کننده در مسابقات عیناً مطابق اعداد فوق باشد رسم جدول بسیار آسان است . همانطوری که در جدول های دوتایی یا چهار تایی یا هشت تایی یا شانزده تایی مشاهده میکنیم اگر تعداد تیمهای شرکت کننده مثلاً 7 باشد یک استراحت اضافه میکنیم تا به 8 برسیم . اگر تعداد تیمها 9 باشد 7 استراحت اضافه میکنم تا به عدد 16 برسیم و مطابق جدول 9 تایی عمل میکنیم .
اگر 11 تیم داشته باشیم 5 استراحت اضافه میکنیم تا به عدد 16 برسیم و جدول را مطابق شکل ( جدول 11 تایی ) عمل میکنیم . پس بطور کلی مطابق فرمولهای زیر عمل خواهیم کرد .
اگر 10 تیم داشته باشیم رسم جدول را مطابق قانون زیر عمل میکنیم .
تعداد استراحتها 16-10=6
تیمهایی که در دور اول بازی میکنند 10-6=4
بازیهای دو ر اول 4:2=2
3 استراحت به بالا و 3 استراحت به پایین جدول داد میشود . 6:2=3
اگر 13 تیم داشته باشیم رسم جدول چنین خواهد بود .
تعداد استراحت ها 16-13=3
تیم هایی که دور اول بازی میکند 13-3=10
تعداد بازیهای دور اول 10:2=5
1 استراحت در بالا و 2 استراحت در پایین جدول داده میشود .

اگر 3 تیم داشته باشیم رسم جدول چنین است .
تعداد استراحتها 4-3=1
تیمهایی که در دور اول بازی میکنند 3-1=2
تعداد بازیهای دور ا ول 3-1=2
فقط یک استراحت به پایین جدول داده میشود .
قانون تقسیم استراحت ها
در تقسیم استراحت باید توجه خاص داشته باشیم که اولین استراحت را به تیم ما قبل آخر جدول بدهیم و دومین استراحت را به تیم دوم جدول از بالا بدهیم و سومین استراحت را از پایین به بالا به چهارمین تیم و چهارمین استراحت را به تیم چهارم از بالا به پایین جدول و ... ( در جدول 8 تا یی ) باید توجه داشت که ابتد جدول را رسم میکنیم بعد استراحت ها را روی جدول بگذاریم و سپس قرعه کشی نموده و نفرات یا تیمها را در جدول قرار دهیم ( از بالا به پایین ) و اگر فقط یک استراحت داشته باشیم آن را به تیم ما قبل جدول میدهیم .

2ـ جدول دو حذفی

جدول دو حذفی دو نوع است یکی جدول دو حذفی معمولی و جدول دو حذفی ضربدری .

الف ـ جدول دو حذفی معمولی

این جدول مانند جدول یک حذفی رسم میشود با این تفاوت که در دور اول مسابقات یک تیم یا یک نفر با یک باخت حذف نمی شود بلکه به پایین جدول میرود و مسابقه را ادامه میدهد تا اینکه دارای دو باخت شود که در نتیجه حذف خواهد شد . آنچه خیلی مهم است اینست که در پایین جدول نتیجه هر دوره باید معلوم تا بعداً با نتیجه دور بعدی بازی کند مثل جدول 8 تایی و 10 تایی .

ب ـ جدول دو حذفی ضربدری

بهترین نوع جدول می باشد .

در این جدول به جای اینکه بازنده ها را به طرف پایین حرکت دهیم یا منتقل کنیم بازنده ها را به طرف چپ و برنده ها را به طرف راست جدول حرکت می دهیم .

مانند جدول دو حذفی ضربدری 16 تایی یا جدول دو حذفی ضربدر ی 8 تایی یا 12 تایی .

جدول‌های حذفی

جدول‌های حذفی Konck out Tournamente برمبنای حذف کلیه نفرات یا تیم‌های شرکت‌‌کننده بازنده بنا شده است، تا وقتی که فقط یک قهرمان در جدول باقی بماند و برنده نهایی مشخص گردد. هر بازی منتج به حذف تیم بازنده یا تغییر مکان به بخش دیگری از جدول مسابقه (جدول رپه‌شارژ) برای فرصت دوباره می‌باشد. مهم‌ترین انواع جدولهای حذفی مسابقات ورزشی عبارت‌اند از:

جدول حذفی مستقیم یا یک حذفی (متداول‌ترین جدول در مسابقات تکواندو)
جدول دو حذفی
جدول یک حذفی Single Elimiation Tournaments

عموم ورزشکاران (نفرات یا تیم‌های شرکت‌کننده) علاقه چندانی به این نحوه برگزاری مسابقات ندارند. زیرا در این جدول، تأکید بر حذف سریع فرد یا تیم شرکت‌کننده است به نحوی که بعد از اولین دور مسابقات نیمی از شرکت‌کنندگان به دور بعدی راه نخواهند یافت و از دور مسابقات خارج خواهند شد.
در برگزاری مسابقات با استفاده از این نوع جدول، بارها دیده شده که تیم قهرمان بهترین تیم شرکت‌کننده در مسابقات نبوده است و یا تیم نایب قهرمان شایستگی دریافت مقام دوم را نداشته است. برغم این موارد، جدول یک حذفی از ویژگیهای خاصی برخوردار است.
سرعت برگزاری مسابقات با استفاده از جدول یک حذفی نسبت به بقیه جدولها بیشتر است و برنده نهایی خیلی سریع مشخص می‌شود و به کارگیری آن در مواردی که محدودیت زمانی داریم کاملاً قابل توجیه است به ویژه وقتی که تعداد شرکت‌کنندگان خیلی زیاد باشد. به علاوه، جذابیت مسابقات حذفی به دلیل حساسیت آن برای تماشاگران بیشتر است و معمولاً با استقبال بیشتر تماشاگران مواجه می‌گردد، زیرا همانطور که قبلاً هم بیان شد نتایج غیرمنتظره در برگزاری مسابقات به صورت تک حذفی به دلیل ایجاد انگیزه در تیم‌های ضعیف‌تر بیشتر به دست می‌آید.
عامل نامطلوب دیگر در جریان این‌گونه مسابقات آن است که به شرکت‌کنندگان فرصت ابراز وجود و لیاقت داده نمی‌شود. به عبارت دیگر، در این نوع جدول همیشه منظور تعیین قهرمان است. در حالی که یکی از اهداف اصلی مسابقات، ایجاد تماس بیشتر تیم‌ها یا نفرات شرکت‌کننده با سایر شرکت‌کنندگان می‌باشد تا از این رهگذر علاوه بر ایجاد دوستی‌ها ، سطح یادگیری و تجربه بازیکنان نیز افزایش یابد و رده‌های قهرمانی نیز بطور دقیق‌تر تعیین گردد. با توجه به مواردی که گذشت می‌توان جدول یک حذفی را چنین تعریف کرد:

سریع‌ترین و البته غیرمنصفانه‌ترین نوع تعیین قهرمانی است که هر تیم یا نفر شرکت‌کننده پس از یــک باخت ازدور مسابقــات (قهرمانی) خارج می‌شود.
تعیین تعداد بازیها در جدول یک حذفی

تعداد بازیها در مسابقات ورزشی‌ای که از جدول یک حذفی بهره می‌گیرند، از طریق کسر کردن یک شماره از تعداد کل نفرات یا تیمهای شرکت‌کننده به دست می‌آید.
n - 1 = x = تعداد بازیها
در این رابطه، n نماینده تعداد شرکت‌کنندگان در مسابقات می‌باشد.
مثال: اگر 16 تیم در یک دوره ‌مسابقه یک حذفی شرکت نمایند تعداد بازیها در این جدول را تعیین کنید.
n - 1 = تعداد بازیها
15 = 1 - 16 = تعداد بازیها

تعداد دور بازیها در جدول یک حذفی

این تعداد، به کمک نمای توان تعیین می‌شود. اگر تعداد شرکت‌کنندگان توانی از عدد 2 باشد در این صورت تعداد دور بازیها به تعداد شماره نمای مربوط خواهد بود. به عنوان مثال اگر تعداد شرکت‌کنندگان 16 باشد یعنی (2 به توان 4)، بنابراین تعداد دور بازی برای یک جدول 16 تیمی برابر 4 است. بقیه اعداد به ترتیب زیر است:

ترسیم جدول یک حذفی

برای رسم جدول یک حذفی دو حالت ممکن است وجود داشته باشد:

زمانی که تعداد تیمها یا نفرات شرکت‌کننده توانهای عدد 2 (4-8-16-32 و...) باشد.
زمانی که تعداد تیمها یا نفرات شرکت‌کننده توانهای عدد 2 نباشد.
رسم جدول یک حذفی در صورتی که تعداد تیمهای شرکت‌کننده توانهای عدد 2 باشند: اگر تعداد شرکت‌کنندگان برابر با حاصل توانهای عدد 2 باشند مثل 2-4-8-16 و ... به همان تعداد خطهایی به صورت نردبان و موازی هم رسم می‌شود و به ترتیب از بالا به پایین، هر دو خط به هم وصل می‌گردد، تا نشان‌دهنده بازیهای آن با یکدیگر باشد. سپس از خط اتصال آنها یک خط جدید که بیانگر شرکت‌کننده برنده است رسم می‌شود و به همین ترتیب برنده‌ها در سمت راست جدول مشخص شده به پیش می‌روند و در انتهای جدول قهرمان تعیین می‌گردد. در این جدولها استراحت وجود ندارد و خط تقارن آن را به دو نیمه بالایی و پایینی تقسیم می‌کند.
به مثالهای زیر توجه کنید:
مثال 1: رسم جدول یک حذفی (تعداد شرکت‌کنندگان 8)
8 = n
7 = 1- 8 = 1- n = تعداد بازی

مثال 2: رسم جدول یک حذفی (تعداد شرکت‌کنندگان 16)
16 = n
15 = 1- 16 = 1- n = تعداد بازی

رسم جدول یک حذفی با استفاده از توان بالاتر:

در این روش برای رسم جدول، ابتدا تعداد شرکت‌کننده‌ها را از توان بیشتر کم می‌کنیم. عدد به‌دست آمده، تعداد استراحتهایی را که جدول نیاز دارد را مشخص می‌کند. حال اگر این عدد را از تعداد شرکت‌کننده‌ها کسر کنیم تعداد بازیکنان یا تیمهای دور اول تعیین می‌شود. به مثال زیر توجه کنید..

مثال 1: رسم جدول یک حذفی 5 تایی با استفاده از توان بیشتر.
5 = n تعداد تیمهای شرکت‌کننده
4 = 1- 5 = 1- n تعداد بازیها
8 > 5 > 4
3 = 5 - 8 تعداد استراحت‌ها
2 = 3 - 5 تعداد نفرات یا تیمهای دور اول
1 = 2 ÷ 2 تعداد بازیهای دور اول
برای رسم جدول، از یک جدول 8 تایی یک حذفی استفاده می‌شود و استراحتهای جدول، به روش زیر در جدول قرار می‌گیرند:
- اولین استراحت در پایین نیمه پایینی جدول
- دومین استراحت در بالای نیمه بالایی جدول
- سومین استراحت در بالای نیمه پایینی جدول (در زیر خط تقارن).

مثال 2: رسم جدول یک حذفی 11 تایی با استفاده از توان بالاتر.
11 = n تعداد تیمهای شرکت‌کننده
10 = 1 - 11 = 1 - n تعداد بازیها
16 > 11 > 8
5 = 11 - 16 تعداد استراحت‌ها
6 = 5 - 11 تعداد نفرات یا تیمهای دور اول
3 = 2 ÷ 6 تعداد بازیهای دور اول
برای رسم این جدول، ابتدا به تعداد توان بالاتر، خط می‌کشیم (در اینجا توان بالا 16 می‌باشد). نحوه قرار گرفتن استراحتها (5 استراحت) در این جدول به ترتیب زیر است:
- استراحت اول در پایین نیمه پایینی
- استراحت دوم در بالای نیمه بالایی
- استراحت سوم در بالای نیمه پایینی
- استراحت چهارم در پایین نیمه بالایی
- و استراحت پنجم در یک‌چهارم دوم نیمه پایینی جدول.

به جدولهای زیر که با استفاده از توان بالاتر رسم شده توجه کنید.

قرعه‌کشی و تنظیم جدول یک حذفی

پس از مشخص شدن تعداد شرکت‌کنندگان (تیم یا نفر)، اولین قدم، رسم جدول حذفی است. سپس با توجه به تعداد، به شماره‌گذاری جدول از بالا به پایین (خطوط سمت چپ جدول) می‌پردازیم. پس از شماره‌گذاری جدول، اقدام بعدی در تنظیم آن، قرعه‌کشی بین شرکت‌کنندگان است. هر تیم یا بازیکن با توجه به قرعه‌ای که به‌دست آورده در جدول قرار می‌گیرد. به این ترتیب جایگاه شرکت‌کنندگان (و حریفان آنها) مشخص می‌شود.

محاسن جدول یک حذفی

به زمان کمی نیاز دارد و قهرمان مسابقات در کمترین مدت تعیین می‌گردد.
به امکانات و تجهیزات کمتری (نسبت به برگزاری دیگر جدولها) نیاز دارد.
اجرای جدول یک حذفی، از هیجان بیشتری برخوردار است.
تیمهای ضعیف‌تر، فرصت خودنمایی بیشتری دارند.
در صورتی که تعداد شرکت‌کنندگان زیاد باشد مناسب‌ترین روش برگزاری است.
معایب جدول یک حذفی

به محتوا توجهی ندارد و بیشتر به برگزاری مسابقات تأکید دارد.
بر تعیین قهرمان و حذف شرکت‌کنندگان تأکید دارد.
همیشه بهترین تیم یا فرد، قهرمان نمی‌شود.
جدول رپه‌شارژ

جدولی است یک حذفی و مکمل جدول اصلی، که برای شناسایی نفرات سوم مشترک تهیه و تنظیم می‌شود. در این جدول (که جدولی جداگانه و دقیقاً همانند جدول یک حذفی است)، نفراتی که به فینالیست‌ها باخته‌اند به ترتیب به مبارزه می‌پردازند، به طوری که نفر آخری که در جدول اصلی به فینالیست می‌بازد برای کسب مقام سوم با ورود به این جدول فقط یکبار مسابقه خواهد داد.

*